Ngày 12/12, tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên,ĐHQG-HCM, Hội đồng đánh giá nghiệm thu đã tiến hành họp và thẩm định kết quả thực hiện đề tài cấp Quốc gia mã số ĐTĐL.CN-118/21: “Nghiên cứu phát triển chế phẩm có tác dụng hạ acid uric máu và hỗ trợ điều trị bệnh Gout từ dược liệu sẵn có ở Việt Nam: Cúc hoa trắng (Chrysanthemum sinense Sabine), Dây gắm (Gnetum montanum Markgr.), Mã đề (Plantago major L.)”.
Nhiệm vụ đã ghi nhận những bước tiến đột phá về mặt lý thuyết khoa học trong lĩnh vực hóa thực vật. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã phân lập và xác định thành công cấu trúc của 47 hợp chất tinh khiết từ ba đối tượng dược liệu bản địa nêu trên. Đáng chú ý, trong số này có những hợp chất mới lần đầu tiên được phát hiện, góp phần quan trọng vào việc mở rộng và hệ thống hóa kho tàng dữ liệu hóa học các hợp chất tự nhiên tại Việt Nam. Các phát hiện này đã được cộng đồng khoa học ghi nhận thông qua 02 bài báo quốc tế và 02 bài báo chuyên ngành trong nước.
Về cơ chế dược lý, nghiên cứu đã làm sáng tỏ cơ chế tác dụng “đa đích” ưu việt của chế phẩm. Khác với các phương pháp điều trị truyền thống thường chỉ tập trung vào một tác động đơn lẻ, sản phẩm của đề tài chứng minh khả năng đồng thời ức chế enzyme xanthine oxidase (XO) và protein URAT1 để hạ acid uric, kết hợp với tác dụng kháng viêm, giảm đau. Tính an toàn của hướng tiếp cận toàn diện này đã được kiểm chứng khoa học qua các thử nghiệm độc tính cấp và bán trường diễn, khẳng định độ an toàn khi đưa vào sử dụng.
Trên nền tảng khoa học vững chắc đó, đề tài đã giải quyết bài toán công nghệ thông qua việc thiết lập và thẩm định thành công bộ Tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) cho nguyên liệu và thành phẩm. Quy trình bào chế viên nang cứng được tối ưu hóa ở quy mô 10.000 viên/mẻ, đảm bảo sự ổn định cho sản xuất công nghiệp. Kết quả này đã được hiện thực hóa bằng việc bào chế thành công 30.000 viên nang cứng và xác lập quyền sở hữu trí tuệ với đơn đăng ký “Quy trình chiết xuất cao thảo dược có tác dụng hạ acid uric máu” đã được chấp nhận.
Tính hiệu quả của nhiệm vụ được minh chứng toàn diện thông qua việc tối ưu hóa chuỗi giá trị từ nguyên liệu đến thành phẩm. Chiến lược tận dụng nguồn dược liệu bản địa (Cúc hoa trắng, Dây gắm, Mã đề) không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhập khẩu, hạ chi phí sản xuất mà còn tạo động lực phát triển các vùng trồng dược liệu, giải quyết việc làm và nâng cao năng lực nội sinh cho ngành hóa dược Việt Nam. Tiềm năng thương mại hóa cao của sản phẩm mở ra cơ hội chuyển giao công nghệ và bản quyền cho các doanh nghiệp dược phẩm trong tương lai.
Bên cạnh lợi ích kinh tế, ý nghĩa xã hội của đề tài được khẳng định qua việc cung cấp giải pháp hỗ trợ điều trị bệnh Gout hiệu quả, an toàn, giúp giảm thiểu tác dụng phụ so với các liệu pháp hóa dược tổng hợp và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế công cộng. Ngoài ra, nhiệm vụ cũng hoàn thành xuất sắc công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao với kết quả hướng dẫn thành công 01 Nghiên cứu sinh. Hội đồng nghiệm thu thống nhất đánh giá đề tài đã hoàn thành đầy đủ các nội dung theo thuyết minh, đạt yêu cầu cao về chất lượng khoa học và giá trị thực tiễn.
