Ngày 03/10, tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên, ĐHQG-HCM, NCS. Võ Thị Phượng đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ cấp cơ sở đào tạo với đề tài: “Sự tạo và tăng trưởng củ cỏ Năng kim (Eleocharis ochrostachys Steud.)”, ngành Sinh lý học thực vật, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Du Sanh.

Cỏ Năng kim (Eleocharis ochrostachys) là nguồn thức ăn chính của loài Sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu và những thay đổi bất thường về mực nước mùa lũ đã ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của loài cỏ này, đe dọa nguồn thức ăn của Sếu và cân bằng hệ sinh thái.

Luận án tập trung nghiên cứu các yếu tố sinh thái – sinh lý ảnh hưởng đến sự tạo và tăng trưởng củ của cỏ Năng kim, nhằm đề xuất giải pháp cải thiện năng suất củ và ổn định nguồn thức ăn cho loài chim quý. Nghiên cứu xác định rằng chu trình phát triển của cỏ Năng kim từ giai đoạn củ mọc chồi đến khi tạo củ mới kéo dài khoảng 98 ngày trong điều kiện thực nghiệm tương đương tự nhiên. Các điều kiện môi trường tối ưu cho sự tạo và tăng trưởng củ gồm đất chua (pH 3,2 – 3,74), độ ẩm cao (70 – 100%) và hạn chế ngập nước kéo dài.

Luận án cũng phân tích các biến đổi sinh lý – sinh hóa của củ, bao gồm trọng lượng, hàm lượng đường, lượng tinh bột và cường độ hô hấp, xác định giai đoạn củ tuổi 7 – 8 là thời điểm tối ưu để tích lũy và chuyển hóa vật chất. Ngoài ra, vai trò của các chất điều hòa sinh trưởng cũng được làm rõ: auxin, cytokinin và acid abscisic (ABA) thúc đẩy sự tạo củ, trong khi gibberellin (GA₃) ức chế quá trình này. Việc xử lý các chất ngoại sinh như indole-3-acetic acid (IAA) và ABA có thể ứng dụng để tăng năng suất củ và rút ngắn thời gian tạo củ. Luận án đề xuất giải pháp nhân giống thực tiễn: lựa chọn củ ở tuổi 7 – 8, trồng ở độ sâu 1 – 3 cm, duy trì độ ẩm 100% trong củ khi trồng. Phương pháp này giúp củ mọc chồi nhanh, tạo củ sớm và tăng số lượng củ.

Các thành viên Hội đồng trao đổi và đặt câu hỏi cho nghiên cứu sinh.

Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu bao gồm phục hồi các đồng cỏ Năng kim tại các khu vực đất chua phèn ở Vườn Quốc gia Tràm Chim để đảm bảo nguồn thức ăn ổn định cho Sếu đầu đỏ, nâng cao hiệu quả sản xuất và nhân giống cỏ Năng kim, đồng thời sử dụng chất điều hòa sinh trưởng (ABA, IAA) trong canh tác để tăng năng suất và rút ngắn thời gian tạo củ. Hội đồng đánh giá luận án kết luận đề tài không trùng lắp, kết quả đáng tin cậy, có tính mới và ứng dụng thực tiễn cao.

PMN