Với Võ Ngọc Minh Anh, sinh viên chuyên ngành Khoa học dữ liệu, ngành Công nghệ thông tin, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, công nghệ không phải là những dòng lệnh khô khan. Đó là công cụ để giải quyết các vấn đề xã hội và là cầu nối để tạo ra giá trị tích cực cho cộng đồng. Hành trình của nữ sinh vừa được vinh danh trong Top 20 Giải thưởng Nữ sinh Khoa học Công nghệ Việt Nam là một minh chứng cho tinh thần “dấn thân”, “thực chiến” cùng một triết lý rõ ràng: luôn ưu tiên những đề tài “chạm đến người dùng”.
“Trả lời bằng thành quả”
Niềm đam mê công nghệ của Minh Anh bắt đầu từ năm cấp 2 với ngôn ngữ lập trình Pascal. Em kể lại, cảm giác “viết vài dòng lệnh rồi nhìn ý tưởng chạy được” thật kỳ diệu. Lên đại học, khi tiếp xúc với AI và Khoa học Dữ liệu, em nhận ra công nghệ còn là công cụ mạnh mẽ để giải quyết các vấn đề xã hội trong giáo dục, y tế hay bình đẳng. Giống như nhiều nữ sinh khác, Minh Anh cũng từng đối diện với định kiến “kỹ thuật là dành cho nam giới”, nhưng em chọn một cách vượt qua đầy bản lĩnh: “trả lời bằng thành quả”.
Thay vì tranh luận, Minh Anh tập trung vào hành động, tự tay xử lý dữ liệu, huấn luyện mô hình và viết báo cáo. Nữ sinh đã chinh chiến tại các cuộc thi như UIT Data Science Challenge (Giải Nhất 2023), HackHCMC (Giải Nhì 2024), và AI Hackathon (Giải Nhì 2025). Ngoài ra, Minh Anh cũng trở thành tác giả và đồng tác giả của các công trình nghiên cứu quốc tế uy tín như VCED và HORUS.
“Khi kết quả xuất hiện, định kiến tự mờ đi”, Minh Anh chia sẻ. Không chỉ vậy, nữ sinh còn chủ động chia sẻ lại kiến thức, “kéo” các bạn nữ khoá dưới cùng tiến bộ. Thành quả nghiên cứu của Minh Anh gắn liền với các bài toán thực tế của Việt Nam. Tiêu biểu nhất là công trình “VCED” – một mô hình chatbot tư vấn mỹ phẩm tiếng Việt, được chấp nhận tại Hội nghị Quốc tế FETC 2025.
Đây không phải một chatbot thông thường. Mô hình của Minh Anh và cộng sự sử dụng kiến trúc RAG hai giai đoạn, cho phép chatbot vừa truy xuất tài liệu chuyên ngành, vừa phân tích bối cảnh (như loại da, thói quen) để đưa ra tư vấn chính xác, tự nhiên “như chuyên gia thật”. Hệ thống được huấn luyện bằng dữ liệu tiếng Việt thực tế và tích hợp thẳng lên Messenger để “chạm” người dùng một cách tiện lợi nhất.
Bên cạnh đó, em còn là đồng tác giả của “HORUS”, một hệ thống AI hiểu đa phương thức (hình ảnh, âm thanh, lời thoại) để tìm kiếm video bằng ngôn ngữ tự nhiên, được trình bày tại Hội nghị MMM 2025.
Cầu nối giữa con người để cùng chia sẻ
Dù gặt hái nhiều thành tích, bước ngoặt đáng nhớ nhất với Minh Anh lại là khoảnh khắc em trình bày một ý tưởng nghiên cứu khác tại Diễn đàn Sinh viên Khoa học Quốc tế TP.HCM 2024 (ISSF 2024). Đó là đề tài ứng dụng chatbot RAG để hỗ trợ bình đẳng giới và tư vấn pháp lý cho phụ nữ. Để có được những thành quả “chạm đến người dùng”, Minh Anh đã vượt qua không ít khó khăn, lớn nhất là sự thiếu thốn tài nguyên và hạn chế về thiết bị tính toán (GPU). Nữ sinh vẫn tin rằng: “Trong nghiên cứu, điều quan trọng không phải là bạn có bao nhiêu công cụ, mà là bạn có bao nhiêu ý chí và trí tò mò”.
Hành trình đó được hỗ trợ bởi nhiều nguồn cảm hứng. Từ gia đình, với lời dạy “mạnh mẽ là dám đi tiếp”. Từ môi trường học thuật, với TS Lê Duy Tân (Trường ĐH Quốc tế), người rèn cho em kỷ luật nghiên cứu và tư duy phản biện dựa trên dữ liệu. Và từ mentor doanh nghiệp Lê Anh Tiến (Chatbot Việt Nam), người truyền tinh thần “dấn thân” và yêu cầu “sản phẩm thật” phải là chuẩn kiểm chứng tri thức. Chính môi trường “thực chiến” tại ĐHQG-HCM, nơi sinh viên được khuyến khích vào lab sớm, liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp và làm việc đa ngành, đã giúp Minh Anh trưởng thành. Em học được “tư duy hệ thống” đi trọn vẹn từ bài toán, dữ liệu, mô hình, đánh giá đến triển khai và kỷ luật học thuật, đảm bảo mọi kết quả đều có thể tái lập.
Hiện tại, Minh Anh đã là Kỹ sư AI (Junior AI Engineer) tại Ocany Việt Nam. Với Minh Anh, Giải thưởng Nữ sinh Khoa học Công nghệ Việt Nam không phải “đích đến”, mà là “một điểm khởi đầu mới”. Em dự định tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về RAG/LLM đa phương thức cho tiếng Việt , phát triển các sản phẩm AI có tác động xã hội và đặc biệt là mentoring, chia sẻ tài nguyên cho các bạn nữ muốn theo đuổi AI.
